Recontouring voorhoofd
Inhoudstafel:
Het voorhoofd is één van de meest zichtbare genderindicatoren. De reductie van het wenkbrauwbot (ook wel gekend als recontouren van het voorhoofd) is erg effectief en kan een prominent mannelijk uitziend voorhoofd veranderen in een voorhoofd dat binnen het gemiddelde vrouwelijke bereik valt. De reductie van het wenkbrauwbot is één van de belangrijkste Facial Feminization Surgery procedures.
Dr Oelbrandt en Dr Noorman van der Dussen voeren vrijwel altijd de “ grote 4 “, of de “ big 4 “ ingrepen uit ter hoogte van het voorhoofd :
- Frontale Sinus reductie
- Laterale orbitale rand shaving
- Haarlijnverlaging
- Wenkbrauwlifting
Deze ingrepen worden in meerdere of mindere mate uitgevoerd afhankelijk van de noden en de wensen van de patiënt. Iedere patiënt is uniek en daarom wordt altijd een uniek individueel behandelplan opgesteld.
Verschil tussen het mannelijke en vrouwelijke voorhoofd
De 3 belangrijkste verschillen tussen het mannelijke en vrouwelijke voorhoofd zijn:
1 Wenkbrauwboog
Het belangrijkste verschil tussen het mannelijke en vrouwelijke voorhoofd is dat mannen vaak een rand van bot rond de bovenste rand van de oogkassen hebben die ‘wenkbrauwboog’ wordt genoemd. Vrouwelijke voorhoofden hebben zelden tot nooit een wenkbrauwboog en zijn veel vlakker.
Wenkbrauwbot van mannelijke (links) vs. vrouwelijke (rechts) schedel.
2 Vlakke plek
Tussen de randen van de twee oogkassen kan een vlakke plek zichtbaar zijn. Omdat vrouwen deze niet hebben, is de vlakke plek ertussen ook niet aanwezig.
Merk de vlakke plek alsook de wenkbrauwboog op bij het mannelijke voorhoofd (links) in vergelijking met het vrouwelijke voorhoofd (rechts).
3 Helling van het voorhoofd
Vanwege de wenkbrauwboog is de algehele hoek van het voorhoofd bij mannen steiler en is de hoek tussen het voorhoofd en de neus in zijaanzicht scherper. Omdat vrouwen weinig tot geen wenkbrauwboog hebben, lijkt het voorhoofd meer verticaal in zijaanzicht. De hoek tussen neus en voorhoofd is meer open.
Bij de mannelijke schedel (links) is de hoek tussen neus en voorhoofd scherper dan bij de vrouwelijke (rechts).
Vervrouwelijken van het voorhoofd
De recontouring van het voorhoofd is een ingreep waarbij het wenkbauwbot chirurgisch bijgeschaafd wordt. Het buitenste gedeelde van de botrand -waar de wenkbrauwen zitten- bestaat uit massief bot en kan daarom gedeeltelijk weggevijld worden.
Anatomie van het schedelbot: Er zijn 3 lagen nl. een buitenste en een binnenste laag van corticaal bot (tabula externa en interna) en een laag in het midden (diploë). Het buitenste corticaal bot (tabula externa) is de laag die we dikwijls wegnemen. Ook de middelste laag, die bestaat uit beenmerg, kan worden weggenomen maar hier zitten wel veel bloedvaten. Daarom nemen we deze enkel weg wanneer dit echt noodzakelijk is om een optimale vorm te bekomen.
Het vijlen van de zijkant van het wenkbrauwbot.
Het gedeelte van de botrand dat zich tussen de wenkbrauwen bevindt, zit boven een gebied dat de frontale sinus (voorhoofdsholte) wordt genoemd.
De functie van de sinussen in onze aangezicht , is om onze schedel en aangezicht meer volume te geven en tegelijk lichter te maken. Soms zijn er problemen met deze holtes omdat secreties ( afscheidingen ) zich hierin kunnen opstapelen en dat resulteert dan in sinusitis.
Over de frontale sinus is de anatomie van het bot verschillend. Er is geen ruimte voor beenmerg, er is dus enkel een buitenste laag hard bot, een holte met lucht en een binnenste laag hard bot die de hersenen bedekt.
Omdat de frontale sinus hol is kan je de voorste laag niet zo maar verwijderen. Dit zou resulteren in een grote deuk tussen de wenkbrauw en in plaats van een wenkbrauwboog (richel) zou er dan een deuk zijn . Dit zou dan zeer ontsierend zijn. Dit deel van het bot moet daarom worden verwijderd, aangepast worden qua vorm (reconstructie) en vervolgens weer teruggeplaatst worden. Wij gebruiken titanium schroeven om het bot op zijn plaats te houden terwijl het geneest.
Het centrale deel van het wenkbrauwbot kan vaak niet bijgevijld worden tijdens een recontouring van het voorhoofd door de voorhoofdsholte die erachter ligt.
Het centrale deel van het wenkbrauwbot moet het wenkbrauwbeen moet gereconstrueerd worden met een zaag vanwege de frontale sinus eronder.
Hoewel de bovenstaande methode het vaakst wordt toegepast kunnen we 4 verschillende soorten methoden onderscheiden om een recontouring van het voorhoofd te bekomen. Welke methode de chirurg kiest, hangt af van hoe prominent het wenkbrauwbot is, van de dikte van de wand voor de voorhoofdsholte en de grootte van het voorhoofd in het algemeen. In de praktijk kiezen we meestal voor een type 1 in de lichte gevallen en type 3 in de meer uitgesproken gevallen.
Type 1 — Vijlen
Sommige patiënten hebben een zeer kleine sinus met een dikke frontale sinuswand. In dit geval kan de overtollige hoeveelheid bot gewoon worden weggeschaafd. Dit wordt door Dr. Ousterhout, een pioneer in de FFS chirurgie, een 'type 1 voorhoofd' genoemd. Veel chirurgen kennen tot op vandaag enkel en alleen deze procedure: het kleine beetje bot wegschaven en dat 'vervrouwelijking van het voorhoofd' noemen. Slechts een klein percentage van de patiënten zal hier echter een goed resultaat aan overhouden: zij die geen grote botrand hebben of een kleine sinus (20%).
Op een CT , CBCT of laterale profiel Röntgenfoto kunnen we de dikte van het anterieure frontaal bot ter hoogte van de sinus goed zien en inschatten hoeveel we naar achter kunnen. Op basis van deze dikte van het bot en op basis van de verwachtingen kunnen we dan de juiste techniek bepalen, met andere woorden, of we een type 1 of 3 uitvoeren. Een vervrouwelijking van het voorhoofd omvat dus steeds een aanpassing ter hoogte van het bot. Als er geen werk ter hoogte van het bot gebeurt, kunnen we stellen dat de vervrouwelijking meestal onvolledig zal zijn.
Goede indicatie voor een type 1: Sommige patiënten hebben een zeer kleine sinus met een dikke frontale sinuswand. In dit geval kan de overtollige hoeveelheid bot gewoon worden weggeschaafd tijdens een verkleining van het wenkbrauwbot.
Voor en na de recontouring van het voorhoofd type 1 (goede indicatie)
Anders dan sommige chirurgen u vertellen en ondanks het feit dat er een paar uitzonderingen zijn, kunnen we wel stellen dat het in het algemeen niet mogelijk is om een mannelijk voorhoofd binnen normale vrouwelijke marges te brengen zonder een reconstructie van het voorhoofd.
Slechte indicatie voor een type 1: Grote frontale sinus (voorhoofdsholte)
Mogelijke complicaties
Bij een type 1 forehead recontouring wordt bot afgefreesd en blijft de voorhoofdsholte gesloten. Regelmatig gebeurt het echter dat het bot zo dun is aan het einde van de ingreep dat er na weken/maanden toch een gat ontstaat in de voorwand van de voorhoofdholte. Als bot te weinig doorbloeding heeft kan het namelijk verdwijnen.
Meestal zal de patiënt hier niets van merken omdat het een klein gaatje betreft. Omdat de huid rondom het gaatje vergroeid is met het bot kan er geen lucht vanuit de voorhoofdsholte onderhuids komen.
Is het gat echter groter, dan kan er een deukje in het bot zichtbaar worden. Dat deukje kan eventueel worden opgevuld met wat vet van de buik of benen (lipofilling). Een andere oplossing kan een nieuwe forehead recontouring zijn waarbij de voorwand van de voorhoofdsholte uitgenomen wordt en de voorhoofdsholte wordt opgevuld met bot cement. Zo kan aan het voorhoofd de gewenste vorm gegeven worden. Het gebruik van cement proberen we echter zoveel mogelijk te vermijden.
Dit is iets wat bij alle FFS chirurgen soms gebeurt. Het zegt daarom niets over de kwaliteit van de operatie of de chirurg. Sommige patiënten genezen nu eenmaal anders dan andere patiënten.
Type 2 — Schaven en opvullen
Deze optie voeren wij bijna nooit uit en wordt te vaak te vaak gebruikt door chirurgen die geen type 3 reconstructies van het voorhoofd uitvoeren. Deze kan worden uitgevoerd wanneer men al tevreden is met de hoek tussen de neus en het voorhoofd (type II volgens Ousterhout). In dat geval moet alleen de holte achter de botrand worden aangepakt. Het holle gebied wordt dan opgevuld met botcement (methylmethaccrylate) of een implantaat.
Als een type 2 wordt uitgevoerd wanneer de indicatie er niet echt is, ontstaat er een dolfijnachtig voorhoofd. Zoals u kunt zien is het nieuwe voorhoofd weliswaar glad maar het puilt uit in vergelijking met de "ideale" vrouwelijke voorhoofdslijn (die in het rood op de tekening hieronder is aangegeven).
Slechte indicatie voor een type 2: Indien de procedure wordt uitgevoerd wanneer er geen goede indicatie is, ontstaat er een dolfijnachtig voorhoofd.
Vergelijking van de type 2 en type 3 procedure wanneer u een zwaar voorhoofd heeft.
Type 3 — Reconstructie van het voorhoofd met set-back van de sinus frontalis
De recontouringsprocedure die wij het meest uitvoeren (omdat die het vaakst aangewezen is), wordt door Dr. Ousterhout de 'type 3'-procedure genoemd. Bij deze ingreep wordt de voorwand van de frontale sinus verwijderd, opnieuw gemodelleerd en teruggeplaatst. De reconstructie van het voorhoofd is de meest complexe techniek maar ook de meest indrukwekkende.
De indicatie voor deze techniek is :
- Groot voorhoofdsbot met een grote supra-orbitale richel (prominente frontal bossing)
- Dun frontaal bot
- De nood of wens om met het voorhoofd veel naar achter te gaan
De anterieure plaat van de frontale sinus wordt verwijderd en vlak geschaafd. Daarna wordt deze plaat naar binnen geroteerd en vastgezet met 2 Titanium schroeven. Hierdoor kunnen we tussen de 4 en 8 mm naar achter (binnen) gaan, door deze endorotatie (ook wel set-back genoemd). Daarna wordt nog een shaving uitgevoerd van de laterale orbitaranden zoals dit ook in een type 1 gebeurt. Het grote verschil echter is de set-back van de frontale sinus.
Daardoor zullen de orbita’s groter lijken en de ogen minder in de schaduw liggen, hetgeen bij alle andere technieken minder het geval is.
Deze techniek vergt een lange leercurve en wordt daarom enkel aangeboden door enkele chirurgen met ervaring in deze techniek. Een groot gedeelte van de orbita’s moet immers worden vrijgelegd. Cementvrije (cement-less) reconstructie van de sinus: Wij vermijden liever botcement. Waarom? Botcement is een substantie die niet lichaamseigen is. Bovendien is het onmogelijk om de verbinding van de frontale sinus naar de neus hermetisch af te sluiten. Daarom is het mogelijk dat er op termijn toch een infectie optreedt van deze substantie ten gevolge van bacteriën uit de neusholte. Alle botcement moet dan verwijderd worden en de voorste botplaat moet gereconstrueerd worden met een stuk bot of rib van elders. Dit maakt het zeer moeilijk om een mooi esthetisch resultaat te bereiken.
Daarom verkiezen wij een anatomische reconstructie met eigen bot van de eigen sinus dit op termijn vrijwel nooit problemen geeft. De sinus kan nog steeds goed gedraineerd worden (zelfs beter) en sinusinfecties komen dan ook niet voor.
INDICATIE voor een type 3: grote voorhoofdsholte en prominent wenkbrauwbot
Gereconstrueerd voorhoofd na een type 3.
Rx van het voorhoofd voor (links) en na (rechts) de type 3 procedure.
Voor en na de type 3
Type 4 — Reconstructie en opvulling van het voorhoofd
Voor en na de type 4
Procedure
- Algemene verdoving wordt toegediend (d.m.v. endo-tracheale intubatie).
- Er wordt een incisie gemaakt langs de haarlijn. De incisie wordt net zo gemaakt als bij een verlaging van de haarlijn.
- De voorhoofdshuid wordt naar voren getrokken om het bot bloot te leggen.
- De stevige botrand boven oogkassen wordt bijgeschaafd.
- Tijdens een type 3 recontouring wordt het centrale stuk bot dat de frontale sinus bedekt verwijderd, vervolgens verdund tot de gewenste dikte is bereikt en dan geremodelleerd. Het is van belang dat dit in 1 stuk gebeurt en dat het stuk niet te klein wordt gezaagd. Als het stuk te klein is , zijn de mogelijkheden om te reconstrueren beperkt.
- Deze botplaat wordt naar binnen geroteerd na de nodige aanpassingen.
- Tot slot wordt het aangepaste stuk bot bevestigd met titanium microschroeven. De kopjes van de schroeven worden verwijderd of diep geplaatst zodat ze niet door de huid heen voelbaar of zichtbaar zijn.
- Er wordt daarna meestal nog een haarlijnverlaging uitgevoerd en een wenkbrauwlift indien dat nodig is.
De plaat van de frontale sinus wordt met schroeven bevestigd.
Net als bij het verlagen van de haarlijn wordt de huid met behulp van bottunnels aan het bot bevestigd om te voorkomen dat de huid zich terugtrekt.
- Vroeger hadden we endotines tot onze beschikking. Deze zijn nu nog maar moeilijk verkrijgbaar en daarom gebruiken we voor drastische haarlijnverlagingen bottunnels met hechtingen tussen de tunnels en de scalp.
Herstel
Ziekenhuis—U verblijft minstens één nacht of langer in onze guesthouse na de operatie. Dat is makkelijker voor nacontrole en wij kunnen u goed opvolgen dan.
Pijn—Kan gedurende enkele dagen optreden en kan bestreden worden met normale pijnstillers.
Werk—Veel patiënten kunnen binnen twee à drie weken na deze operatie weer aan het werk (indien dit de enige ingreep was).
Sport—Vermijd 8 dagen lang vormen van fysieke activiteit waardoor u zou zweten of uw bloeddruk zou doen stijgen.
Hechtingen—De hechtingen zijn niet oplosbaar en dienen verwijderd te worden +/- 8 dagen na de ingreep.
Gevoelloosheid voorhoofd—Hou er rekening mee dat uw voorhoofd (tussen insnede en kruin) ongeveer 6 maanden lang minder gevoelig of gevoelloos zal zijn.
Wazig zicht / Dubbel zicht (zelden, 5%)—Vanwege de zwelling rond de ogen zijn er patiënten die van 1 tot 4 maanden in enige mate wazig zicht hadden t.g.v. diplopie.
Complicaties
Veranderd gevoel van de hoofdhuid—Doordat de huid tijdens de procedure van het bot wordt losgemaakt, kan het zijn dat het gevoel in deze huid veranderd. De meeste patiënten krijgen opnieuw een normaal gevoel in deze zone na een jaar maar bij sommigen niet 100%. De meesten melden dit echter niet als een probleem maar eerder als een ongemak.
Infectie
Asymmetrie over -of ondercorrectie
Dubbel zicht in bepaalde richtingen (meestal tijdelijk, zelden permanent)
Verminderd gevoel van de voorhoofdshuid voorbij de insnede, dus tussen litteken en kruin(meestal tijdelijk, zelden permanent).
Veranderingen aan de vorm van de frontale sinus kunnen de resonantie (versterking van de vocale klanken) veranderen. (Semi-)professionele zangers moeten zich bewust zijn van dit risico en de voor- en nadelen ervan afwegen.
Frequently asked questions
Wat kost deze procedure?
U kunt hier indicatieve prijzen terugvinden. Prijzen kunnen variëren afhankelijk van de exacte behandeling. Exacte prijzen kunnen alleen worden bekomen wanneer een offerte wordt aangevraagd.
U kunt op 2 verschillende manieren een offerte verkrijgen. U kunt een Skype of een live consult met één van onze artsen boeken waarna u een offerte en een fotosimulatie ontvangt. Klik hier indien u een algemeen beeld wilt krijgen van de FFS prijzen.
What happens if there are complications after the procedure and is this covered?
We will correct the complication if surgically possible, without charging any surgical fees. Hospital, material and traveling costs are for the expense of the patient.
Can I lose feeling (numbness) permanently in some areas following FFS surgery?
Some temporary numbness in any of the areas where bone work is done is an absolute certainty. That could include the scalp, forehead, chin, jaw or even cheek areas depending on where the surgery has been done. This happens because the soft tissue is detached from the bony area. Several thousand minor nerves are severed, and it will obviously take some while for those areas to heal. Up to 18 months of recovery time is not unusual, but it usually takes less time. You may not regain the same level of feeling as before.
Can I get this surgery if I’m a cis woman?
Yes, of course. We perform Facial Feminization Surgery on all women. Every woman is welcome at our clinic!
What are the chances that I will experience hair loss after the operation?
Many patients experience temporary hair loss. The hair loss just behind the hairline is caused by a reduced blood supply. The reduced blood supply is caused by the incision itself which cuts off the blood supply from the front and by the tension caused by the hairline lowering. The hair loss is at its maximum after about 1 month. Sprouting of blood vessels across the scar will create a new blood supply from the front and as tissues relax the tension will go down. This will ultimately result in a regrowth of the hair. To what extent and how long it will take varies per patient but in general most of the lost hair will be back after 6 months. If you want to do something about it you could use some Minoxidil lotion. You can start Minoxidil after proper healing of the incision wounds, three to four weeks after surgery.
How soon after hair restoration (crown/hairline) can chemical hair color be applied/can I dye my hair again?
Is it possible to have hair replacement done at the same time as the procedure to give a female hairline?
If you only get a hairline lowering it basically is possible to get a hair transplantation at the same time.
How long does it take until the sutures in my hairline dissolve?
The white skin sutures dissolve in 1 or 2 weeks. If they would still be in the skin after 2 weeks they will easily break when you pull with your fingers.
When can I start dying my hair again?
Before you can start dying your hair again after a forehead recontouring, the incision should have healed 100%. If the incision was made a few cm inside the hair (no hairline lowering), this will take about 6 to 8 weeks. In case you had a hairline lowering this might take longer (up to 4 months).
For the forehead recontouring, is there any shaving required?
No, shaving is never required for the incision.
Is it possible to make the forehead scar inside the hair (coronal incision) to avoid the hairline scar if the patient doesn’t want or need to lower her hairline?
Yes, that is absolutely possible.
Is it safe for titanium screws staying inside my body for long term?
Yes it is. Two of the greatest benefits of titanium are its high strength-to-weight ratio and its corrosion resistance. Couple this with its non-toxic state and its ability to fight all corrosion from bodily fluids and it’s no wonder titanium has become the metal of choice within the field of medicine. Titanium is also incredibly durable and long-lasting. In principal they are not removed anymore and stay in the body. Only in case of an infection on the plates (rare) they will have to be removed. Another benefit to titanium for use in medicine is its non-ferromagnetic property, which allows patients with titanium implants to be safely examined with MRIs and NMRIs.
How long does it take for the final result to be visible and the bruises to disappear completely?
Recovery looks different for every patient, but bruising usually disappears after two to four weeks. The final result can be visible after a few months, but it may also take longer than a year. All information on recovering from FFS can be found on our recovery page.
Does bone grow back once it has been cut or shaved down?
In our experience no bone has ever grown back.
Is there a risk for sinus problems after forehead recontouring type 3?
Until now we have never had a patient complaining about sinus problems after this procedure.
Is the skull less strong after this procedure?
A weakening of the skull is not applicable; the skull is very strong and remains strong.
Are there any sports definitively forbidden after this procedure?
No.
How long do I have to wait before I can wear a helmet?
Two weeks.
What will the hairline scar be like?
The hairline scar will be irregularly curved for a natural effect. In the beginning it will be red and quite visible, but after about 6 weeks it will become less conspicuous and the hair will start to grow through the fine scar. Maturation of the scar will take approximately one year. Will the scar be visible? That defends on the density of the hair just behind the hairline. If the hair is dense the scar will be hardly visible once the hair roots that have been pushed under the scar have grown through the scar. In case the hair is thin it could be the scar becomes visible when you pull the hair backwards.
I feel air under my forehead skin after the operation, is this normal?
After a forehead recontouring there is often a connection between the frontal sinus and the space under the forehead skin. If you blow your nose, air can be pushed into that space. If you push the skin with your fingers you can hear a typical crackling sound. This is absolutely harmless. This air escape will disappear in time when the skin is reattached to the bone. Care should be taken not to blow the nose too hard, and to apply pressure to the forehead with your hands when sneezing, coughing, etc. This will help reduce the amount of air that is pushed through this area, so it can heal faster.
Will type 1 forehead recontouring give me the best possible results?
In about 1 out of 3 patients that need forehead recontouring Dr van de Ven will use only shaving (type 1). In all other patients he does the type 3 forehead recontouring meaning the anterior wall of the frontal sinus needs to be set back. If Dr van de Ven proposes a type 1 forehead recontouring he does this because he really thinks he can have the best possible result with it and can save the patient some costs (type one is cheaper because it’s less work). If during the surgery he will come to the conclusion it would be better for the patient to perform a type 3 recontouring he will without charging any extra costs.
I’m having double vision in the first week after forehead recontouring, is this normal?
It is possible the first two weeks because of the swelling around the eyes double vision occurs (5 procent of patients). This is annoying and evening frightening but ALWAYS resolves. We never had a patient with permanent double vision.
When can I start using Minoxidil on my hair after forehead reduction or hairline lowering?
You can start Minoxidil after proper healing of the incision wounds, three to four weeks after surgery.
After a hairline lowering and brow lift I now have bumps along my hairline which are irritating, do these settle down?
Those bumps are the Endotines that have been placed just inside the hair to prevent the hairline from pulling back. They will dissolve in about a year, sometimes even a bit more.
How long does it take for the endotines to disappear?
According to the manufacturer it takes about 3-6 months for the endotines to absorb. According to our experience it takes about 6-18 months before the endotines dissolve completely.
When can I wash my hair?
Almost immediately. Don’t be alarmed if the wound bleeds a little bit while washing your hair. For wound healing it’s very good to remove all excessive blood clots and crusts, even better when you use shampoo. Just remember to blow-dry thoroughly and dab with a drying antiseptic, like alcohol, afterwards to eliminate any remaining moisture.
We doen ons uiterste best om deze informatie up-to-date te houden. Mocht u iets zien wat niet meer klopt, of heeft u een vraag, vul dan het onderstaande formulier in!