Sex reassignment surgery (SRS)

Wat is SRS of een geslachtsaanpassende operatie?

Sex reassignment surgery (SRS) of een geslachtsaanpassende operatie, ook bekend in het Engels als ‘gender reassignment surgery’ of ‘bottom surgery’, omvat een aantal plastische en reconstructieve chirurgische ingrepen met als doel de genitaliën van de patiënt overeenstemmend te maken met hun geslachtsidentiteit.

In het geval van MtF (‘Male to Female’ of van man naar vrouw) betekent dit dat de mannelijke genitaliën waarmee de patiënt is geboren, worden omgevormd in een esthetisch nauwkeurige en functionele vagina. Onder de zorg van een deskundige chirurg kan normaal urineren, minimale littekenvorming en het behoud van de erogene gevoeligheid worden bereikt.

Man-naar-vrouw-operaties zijn een reeks complexe ingrepen zoals de orchiectomie (= het verwijderen van de testikels), clitorisreconstructie, reconstructie van de grote en kleine schaamlippen, creatie van de venusheuvek en een vaginoplastiek. Deze ingrepen worden vaak gebundeld en staan bekend als een primaire vaginoplastiek. In sommige gevallen kan de orchiectomie enkele maanden van te voren worden uitgevoerd.

Welke methode gebruiken we?

Wij bevelen de methode aan van:

Dr. Hendrik Schöll & Dr. Susanne Morath "De Gecombineerde Methode"

Gevestigd in München in hun eigen praktijk en daarnaast hoofd van de afdeling plastische chirurgie in het Rode Kruis Ziekenhuis in München, beide esthetische plastische en reconstructieve chirurgen, gespecialiseerd op het gebied van SRS, FFS, borstchirurgie en op het hele gebied van body contouring. Meer dan 10 jaar geleden werd hier de "Gecombineerde Methode" voor geslachtsaanpassende chirurgie (MtF) bedacht en voortdurend verfijnd om een nog optimaler functioneel en esthetisch resultaat te kunnen bereiken. Sindsdien wordt deze chirurgische methode meermaals per week met veel succes als standaardprocedure uitgevoerd. In tegenstelling tot de andere technieken, zoals de penisinversie, wordt bij deze techniek naast de penishuid ook altijd de scrotale huid en een deel van het urethrale slijmvlies gebruikt om de neovagina te bekleden. Dit maakt niet alleen een aanzienlijke penetratiediepte mogelijk, maar schept ook de mogelijkheid van een zelfsmerende vaginale holte. Uit de eikel wordt een gevoelige clitoris gevormd, die tot een orgasme in staat is. De clitoris zelf wordt beschermd door een clitoraal kapje en kleine schaamlippen, die gevormd worden uit een deel van de voorhuid. Zelfs na de besnijdenis is er een mogelijkheid om deze te vormen. Natuurlijk worden ook de grote schaamlippen esthetisch aantrekkelijk gemaakt.

Wie kan SRS ondergaan?

Hieronder vindt u de voorwaarden voor wie een primaire vaginoplastiek kan en mag ondergaan. Deze zijn vastgelegd in de publicatie ‘Standards of Care’ (7de editie) van de World Professional Association for Transgender Care (WPATH).

Mensen die:

• een consistente en goed gedocumenteerde diagnose van geslachtsdysforie hebben;
• helder zijn en in staat zijn om een volledig geïnformeerde beslissing te nemen en toestemming te geven voor de behandeling;
• van meerderjarige leeftijd zijn die geldt in een bepaald land.
• geen absolute medische contra-indicaties hebben (medische aandoeningen die het te riskant zouden maken om de operatie uit te voeren);
• minstens 12 maanden onafgebroken feminiserende hormoonvervangingstherapie volgen;
• minstens 12 maanden aaneengesloten leven in de genderrol die in overeenstemming is met hun genderidentiteit. 
• Dit criterium is gebaseerd op de klinische consensus van deskundigen dat deze ervaring de patiënten ruimschoots de gelegenheid biedt om de gewenste genderrol te ervaren en zich sociaal aan te passen, alvorens deze onomkeerbare operatie te ondergaan.

Praktisch gezien heeft een patiënt:

• een verwijsbrief nodig van de behandelaar (psycholoog, psychiater, seksuoloog...);
• moet hij volwassen zijn;
• in staat om beslissingen te nemen;
• en moet hij/zij minstens 12 maanden lang transversale hormonen hebben genomen (oestrogenen, Androcur is niet voldoende).

Procedure

Bij het intakegesprek wordt de procedure bekeken en toegelicht. Vragen worden beantwoord. De eerdere medische en persoonlijke voorgeschiedenis wordt genoteerd en er wordt bepaald of de patiënt een goede kandidaat is. Het klinisch onderzoek zal de procedure bepalen (hoeveelheid huid, noodzaak tot epilatie, specifieke procedure-elementen...).

Als aan alle voorwaarden voor de operatie is voldaan, wordt uw operatiedatum gepland. De operatie vereist een verblijf van 14 dagen in het ziekenhuis. De nacht voor de operatie wordt de darm gereinigd (door vocht te drinken).

Herstel

Chirurgische wonden worden dagelijks gereinigd en moeten droog en schoon worden gehouden tot ze volledig zijn genezen. Het vaginakanaal moet dagelijks worden gereinigd om complicaties en infecties te voorkomen.

4 tot 6 weken na de operatie is het over het algemeen mogelijk om weer aan het werk te gaan (afhankelijk van het type werk).

Dilatatie (= het geleidelijk vergroten en verbreden van de vagina aan de hand van staafjes of dilatatoren) wordt meestal aanbevolen voor de eerste 6 maanden na de operatie. 

Totdat de transplantatie van de vrouwelijke voortplantingsorganen mogelijk wordt door medische vooruitgang, is zwangerschap niet mogelijk voor transgender vrouwen.

Wanneer revisieoperaties worden aangevraagd, is dat meestal om de esthetiek van het resultaat te verbeteren, maar soms zijn correctieve ingrepen nodig om de functionaliteit van de neovagina te verbeteren. Ze worden meestal 6 maanden na de eerste ingreep uitgevoerd.

Wat kunt u verwachten na SRS met de "gecombineerde methode"?

• Een neovagina met aanzienlijke penetratiediepte en mogelijkheid tot zelfsmering of autobevochtiging
• Clitoris met sensatie, in staat tot orgasme
• Normaal urineren
• Grote en kleine schaamlippen en een clitoriskap

Wat kunt u niet verwachten na SRS?

• De mogelijkheid om zwanger te worden

Mogelijke complicaties

Risico's en complicaties van chirurgische ingrepen voor de geslachtsverandering van man naar vrouw omvatten algemene risico's die niet specifiek zijn voor deze operatie, maar gelden algemeen voor alle operaties. Dit gaat om risico's in verband met algemene anesthesie, intra-operatieve en postoperatieve bloedingen, infecties, littekens, vertraagde genezing, accidentele schade aan de omliggende weefsels.

Onder de specifieke risico's in verband met SRS zijn er urethrale vernauwingen, vernauwing van de neovagina, vleesvernauwing van de nieuwe plasbuis, rectovaginale fistels, necrose of afstoting van een huidtransplantaat, verlies van gevoeligheid, ongewenste afmetingen van de neovagina enz.

Praktisch

Preoperatief traject:

Deze operatie is onomkeerbaar. Daarom moet u er zeker van zijn. U moet het traject met inbegrip van psychologische begeleiding, hormoontherapie en een levensechte testperiode doorstaan. Daarnaast moet u toestemming krijgen van een gediplomeerd psychiater en endocrinoloog. Dit is wettelijk verplicht.

Bepaalde aanpassingen van de behandeling, medische tests, bloedonderzoeken of bloeddonaties zijn verplicht:

• Stop hormoonvervangingstherapie met oestrogenen 4 tot 6 weken voor de operatie (in overleg met uw behandelende endocrinoloog).

Permanente epilatie van de scrotale huid vóór de operatie is niet verplicht. Deze haren kunnen door de chirurg tijdens de operatie definitief worden verwijderd, met als doel een haarvrije vagina.

Als voor de operatie permanente ontharing gewenst is, is elektrolyse een zeer geschikte methode. Dit kan onder plaatselijke verdoving worden uitgevoerd. De kans bestaat dat bepaalde haarzakjes op het moment van de operatie onzichtbaar zijn omdat ze nog niet in hun groeifase zijn. Houdt u er rekening mee dat wij geen haren inwendig kunnen verwijderen nadat u geopereerd bent.

Tijdens een preoperatieve consultatie beslissen we samen waar we de huidtransplantatie kunnen verkrijgen om de binnenkant van de vagina te vervolledigen. Dit kan nodig zijn als de bestaande penishuid en scrotale huid onvoldoende is om de neovagina te bekleden vanwege de grootte.

Boek uw operatie bij Dr. Hendrik Schöll (DE)

Kijk voor meer informatie op www.morath-schoell.de of @morath.schoell op Instagram.

Maak een afspraak

We doen ons uiterste best om deze informatie up-to-date te houden. Mocht u iets zien wat niet meer klopt, of heeft u een vraag, vul dan het onderstaande formulier in!